Thiết kế nhà xưởng công nghiệp đạt tiêu chuẩn không chỉ đảm bảo công năng tối ưu mà còn đáp ứng xu hướng phát triển bền vững trong năm 2025. Đây là quy trình đòi hỏi kinh nghiệm chuyên sâu và kiến thức ngành xây dựng tổng thầu vững vàng – điều không phải nhà đầu tư nào cũng dễ dàng nắm bắt. Trong bài viết này, Xây lắp Hải Long sẽ giới thiệu 6 tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng công nghiệp mới nhất, giúp bạn tối ưu hóa dự án và nâng cao hiệu quả vận hành!
1. Thiết kế nền nhà xưởng
Khi thiết kế nền nhà xưởng công nghiệp, việc tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật như TCVN 2737:1995 là yếu tố bắt buộc để đảm bảo độ bền, an toàn và công năng tối ưu cho nhà xưởng. Dưới đây là những yêu cầu quan trọng mà chủ đầu tư và đơn vị thiết kế như Công ty CP Xây lắp Hải Long cần đáp ứng:
Xử lý nền đất yếu
Đối với khu vực có địa chất không ổn định (nền đất yếu), cần áp dụng biện pháp xử lý nền phù hợp như gia cố bằng cọc cát, cọc tre hoặc nền móng nhân tạo, tùy theo điều kiện cụ thể của dự án.
Kết cấu nền
Kết cấu nền phải tương thích với công nghệ sản xuất và mục đích sử dụng của nhà xưởng. Các loại nền phổ biến bao gồm:
- Nền bê tông, bê tông cốt thép hoặc bê tông asphalt.
- Nền lát gạch xi măng chống thấm.
- Nền lát gỗ, ván hoặc chất dẻo công nghiệp.
- Nền thép chịu lực (thường dùng trong nhà xưởng nặng).
Yêu cầu mặt nền
- Chiều rộng nền hè dao động từ 0,2m đến 0,8m, với độ dốc 1-3% để đảm bảo thoát nước hiệu quả, tránh ảnh hưởng đến kết cấu nhà xưởng.
Thiết kế nền bê tông – Lựa chọn phổ biến năm 2025
Hiện nay, nền bê tông cốt thép là giải pháp được ưa chuộng nhất trong các dự án nhà xưởng công nghiệp nhờ độ bền cao và khả năng chịu tải tốt. Khi thiết kế nền bê tông, cần lưu ý:
- Chia ô nền: Chiều dài mỗi ô tối đa 0,6m để hạn chế nứt gãy do co ngót nhiệt.
- Độ dày lớp lót: Tối thiểu 0,1m nhằm tăng độ ổn định.
- Mạch chèn ô: Sử dụng vật liệu bitum hoặc chất trám khe chuyên dụng để đảm bảo độ kín và chống thấm.
2. Thiết kế móng nhà xưởng
Móng nhà xưởng được ví như “bệ đỡ” quan trọng, đảm bảo sự ổn định và bền vững cho toàn bộ kết cấu nhà xưởng công nghiệp. Để đạt được điều này, cần tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn thiết kế, đồng thời thực hiện kiểm duyệt kỹ lưỡng trước khi thi công. Theo TCVN 10304:2014, thiết kế móng nhà xưởng công nghiệp cần dựa trên các yếu tố sau để đảm bảo tính khả thi và an toàn:
Yếu tố cần xem xét khi thiết kế móng
- Khảo sát địa chất: Dựa trên kết quả khảo sát địa chất công trình để xác định loại móng phù hợp.
- Động đất: Đánh giá khả năng chịu lực trong điều kiện động đất của khu vực xây dựng.
- Công năng nhà xưởng: Phù hợp với cấu trúc công nghệ và mục đích sử dụng (sản xuất, lưu kho, v.v.).
- Tải trọng: Tính toán tải trọng tác động lên móng theo TCVN 2737:1995, bao gồm tải trọng tĩnh và động.
- Yếu tố sinh thái: Đảm bảo thiết kế hài hòa với điều kiện tự nhiên và yêu cầu bảo vệ môi trường.
- Kinh tế – kỹ thuật: Đưa ra giải pháp tối ưu, cân đối giữa chi phí và hiệu quả cho chủ đầu tư.
Những lưu ý quan trọng trong thiết kế móng
- Cột có khe co giãn: Móng phải được thiết kế chung cho hai cột liền kề để đảm bảo sự ổn định khi kết cấu giãn nở.
- Tường không có khung kết cấu (gạch, đá hộc): Chiều sâu móng tối đa 15cm.
- Thiết kế dầm đỡ tường sao cho mặt nền cao hơn mặt trên của dầm ít nhất 3cm nhằm đảm bảo thoát nước và chịu lực tốt.
- Môi trường khắc nghiệt: Ở khu vực nhiệt độ cao hoặc có tính ăn mòn (hóa chất, muối), móng cần sử dụng vật liệu chịu nhiệt (bê tông đặc biệt) hoặc chống ăn mòn (phụ gia chống sulfate).
- Đặc điểm thủy văn: Tùy thuộc vào địa hình và mực nước ngầm, có thể chọn các loại móng như:
-
- Móng đơn: Phù hợp với nền đất cứng, tải trọng nhẹ.
- Móng băng: Dùng cho tường dài hoặc nền đất trung bình.
- Móng cọc: Lý tưởng cho nền đất yếu, ngập nước.
- Móng bè: Tối ưu cho diện tích lớn, phân bố tải trọng đều.
3. Thiết kế mái nhà xưởng và cửa mái
Thiết kế mái và cửa mái nhà xưởng đúng tiêu chuẩn kỹ thuật không chỉ tăng độ bền, khả năng chịu đựng thời tiết khắc nghiệt mà còn đảm bảo cung cấp ánh sáng tự nhiên và thông gió hiệu quả. Điều này tạo ra môi trường làm việc an toàn, tối ưu cho người lao động và nâng cao hiệu suất vận hành nhà xưởng.
Tiêu chuẩn thiết kế độ dốc mái
Độ dốc mái phải phù hợp với vật liệu lợp để đảm bảo thoát nước và chịu lực tối ưu:
- Tấm lợp amiang xi măng: Độ dốc 30% – 40%.
- Tôn lợp: Độ dốc 15% – 20%, phổ biến nhờ chi phí hợp lý và dễ thi công.
- Ngói: Độ dốc 50% – 60%, phù hợp với nhà xưởng cần thẩm mỹ cao.
- Bê tông cốt thép: Độ dốc 5% – 8%. Với loại mái này, cần bố trí khe nhiệt chống thấm cách nhau 24m dọc theo chiều dài nhà xưởng để giảm nguy cơ nứt do co ngót nhiệt.
Tiêu chuẩn thiết kế hệ thống thoát nước mưa
Hệ thống thoát nước mưa cần linh hoạt theo từng loại mái:
- Mái nhiều nhịp:
-
- Thiết kế hệ thống thoát nước trong hoặc ngoài tùy vật liệu lợp (tôn, bê tông, v.v.).
- Phải kết nối đồng bộ với hệ thống thoát nước tổng thể của nhà xưởng để tránh ngập úng.
- Mái một nhịp:
- Không cần hệ thống thoát nước phức tạp do nước mưa chảy tự do theo độ dốc.
- Với nhà xưởng có cột cao từ 5,5m trở lên, nên lắp thêm máng dẫn nước để kiểm soát dòng chảy, bảo vệ kết cấu.
Tiêu chuẩn thiết kế cửa mái
Cửa mái đóng vai trò quan trọng trong chiếu sáng và thông gió, cần tuân thủ các yêu cầu sau:
- Cửa mái hỗn hợp:
-
- Sử dụng kính thẳng đứng dày tối thiểu 3mm, chiều dài cửa tối đa 84m.
-
- Vị trí đặt lùi ít nhất 1 bước cột từ cột đầu nhà để đảm bảo an toàn kết cấu.
-
- Không lắp đặt gần thiết bị tỏa nhiệt hoặc chứa chất độc do nguy cơ cháy nổ cao.
- Cửa mái thông gió (nhà xưởng ẩm):
-
- Trang bị mái đua chống mưa, góc nghiêng tối đa 15 độ (hoặc 45 độ nếu có nan chớp phía trên).
-
- Nan chớp cần làm từ vật liệu bền (như nhôm, thép mạ kẽm), chống vỡ và chịu ẩm tốt.
Các trường hợp đặc biệt khi thiết kế mái
- Không làm cửa mái:
-
- Áp dụng cho nhà xưởng tận dụng ánh sáng tự nhiên qua tường, đáp ứng Thông tư 22/2016/BYT và các quy định chiếu sáng khác.
-
- Không phù hợp nếu nhà xưởng có thiết bị tỏa nhiệt, hơi ẩm hoặc chất độc hại.
- Làm cửa mái thông gió: Dành cho nhà xưởng sinh nhiệt, ẩm hoặc chứa chất độc, đảm bảo thông thoáng và an toàn lao động.
- Không lắp kính cho cửa mái: Phù hợp với nhà xưởng chỉ cần thông gió và chống mưa hắt, ưu tiên vật liệu nhẹ như tôn hoặc polycarbonate.
4. Thiết kế tường và vách ngăn nhà xưởng
Giai đoạn thiết kế tường và vách ngăn cho nhà xưởng công nghiệp cần cân nhắc đến các yếu tố như kích thước nhà xưởng, mục đích sử dụng, độ bền vật liệu và mong muốn của chủ đầu tư nhà xưởng.
Tiêu chuẩn về thiết kế tường nhà xưởng công nghiệp:
- Lựa chọn loại tường phù hợp: Có nhiều loại tường hiện nay trên thị trường như tường chịu lực, tường chèn khung, tường tự chịu lực… với các vật liệu sử dụng như bê tông cốt thép, đá tự nhiên,… Việc lựa chọn loại tường nào sẽ tùy thuộc vào mong muốn chủ đầu tư, công năng sử dụng và cơ cấu nhà xưởng.
- Chân tường chống thấm nước: Hầu hết các nhà xưởng công nghiệp hiện nay đều lựa chọn chân tường chống thấm nước dù đây không phải là điều bắt buộc. Điều này sẽ giúp ngắn chặn nước mưa thấm vào nhà xưởng, bảo vệ an toàn tài sản và chống ăn mòn hàng hóa. Ngoài ra, lớp chống ẩm chân tường phải được làm bằng vữa xi măng mác 75 và có chiều dày 20cm, đặt tại cao độ của mặt nền.
Tiêu chuẩn về thiết kế vách ngăn cho nhà xưởng:
- Vật liệu phù hợp loại nhà xưởng: Các loại vật liệu thường dùng làm vách ngăn như tấm bê tông cốt thép, gỗ, ván ép, lưới thép,….
- Vách ngăn có khả năng tháo lắp: Đây là tiêu chí lựa chọn của hầu hết nhà xưởng thông minh, hiện đại. Các vách ngăn dễ dàng tháo lắp sẽ giúp doanh nghiệp linh hoạt và thay đổi nhanh chóng bố trí khu vực nhà xưởng khi cần thiết.
- Chiều cao cột nhỏ hơn 6m: Đối với mỗi nhịp nhà xưởng tối đa 12m, giúp đảm bảo độ an toàn, độ bền, ổn định trong suốt quá trình sử dụng.
5. Thiết kế cửa đi và cửa sổ
Tuy không phải là giai đoạn phức tạp như những thiết kế khác, thiết kế cửa đi và cửa sổ cũng cần đảm bảo đáp ứng yêu cầu của từng loại nhà xưởng, phù hợp với số lượng người sử dụng và công năng nhà xưởng. Dưới đây là một số tiêu chuẩn thiết kế cửa đi và cửa sổ nhà chủ đầu tư nhà xưởng cần biết:
Tiêu chuẩn thiết kế cửa đi:
- Chiều cửa: Chiều mở cửa từ trong ra ngoài.
- Kích thước: Tùy thuộc theo kích thước của loại hình vận tải thường xuyên ra vào trong hoạt động của nhà xưởng công nghiệp.
Tiêu chuẩn thiết kế cửa sổ:
- Trường hợp chiều cao dưới 2.4m tính từ mặt sàn: Cửa sổ trường hợp này cần phải đảm bảo đóng/mở dễ dàng. Hầu hết các cửa sổ nhà xưởng thông thường đều áp dụng loại cửa sổ dưới 2.4m.
- Trường hợp chiều cao trên 2.4m tính từ mặt sàn: Thiết kế cửa sổ cần có thêm khung cố định, bảo đảm an toàn trong mọi trường hợp thời tiết như bão, lũ, gió mạnh. Bên cạnh đó, cửa sổ trường hợp này cũng cần trang bị cánh cửa kẹp chặt, đóng/mở bằng cơ khí.
6. Thiết kế khác
Bên cạnh những tiêu chuẩn thiết kế cơ bản trên đây, chủ đầu tư nhà xưởng thường “bỏ quên” các tiêu chí thiết kế cực kỳ quan trọng, bao gồm thiết kế điện, PCCC và chống sét. Dưới đây là phân tích chi tiết các yếu tố, bao gồm:
- Về thiết kế điện: Hệ thống điện nhà xưởng công nghiệp cần đảm bảo đáp ứng yêu cầu an toàn kỹ thuật điện, thiết kế mạng điện cao áp, hạ áp đúng tiêu chuẩn,… Đảm bảo điện sản xuất nhà xưởng được thiết kế phù hợp với công năng và an toàn cho người lao động.
- Về thiết kế PCCC: Nhà xưởng khi thiết kế hệ thống PCCC phải đảm bảo phù hợp với loại đám cháy, khối lượng chất cháy trong nhà xưởng và tính chất nguy hiểm. Ngoài ra, thiết kế PCCC cũng cần xác định vị trí cụ thể thiết bị chữa cháy, hệ thống báo cháy, biển báo hiệu, lối thoát hiểm và đội PCCC cơ sở. Đảm bảo thiết kế PCCC của nhà xưởng công nghiệp tuân thủ theo Nghị định 136/2020/NĐ-CP.
- Về thiết kế hệ thống chống sét: Hệ thống chống sét là yếu tố sống còn để bảo vệ nhà xưởng và người lao động trong điều kiện thời tiết xấu. Bố trí thiết bị: Thanh thu sét và dây dẫn phải được lắp đặt tại các điểm cao nhất (mái, cột); Hệ thống tiếp địa đảm bảo xả sét an toàn xuống đất. Khả năng chịu lực: Thiết kế chịu được tần số và năng lượng sét trung bình tại khu vực (theo TCVN 9385:2012). An toàn toàn diện: Bảo vệ cả kết cấu nhà xưởng và thiết bị điện bên trong khỏi hư hỏng do sét đánh.
Bạn đang cần tìm kiếm một đơn vị thi công nhà xưởng – nhà kho uy tín và chuyên nghiệp? Hãy liên hệ với Xây lắp Hải Long để được tư vấn và báo giá:
- CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY LẮP HẢI LONG – THÀNH VIÊN TẬP ĐOÀN TAIYO
- Địa chỉ: Tòa nhà Taiyo, 97 Bạch Đằng, phường Hạ Lý, quận Hồng Bàng, thành phố Hải Phòng, Việt Nam.
- Hotline: 084 6625 888
- Email: info@hailongjsc.vn
