1. Khảo sát địa chất công trình là gì?
Khảo sát địa chất là công tác thực hiện nghiên cứu, đánh giá điều kiện địa chất của công trình tại địa điểm xây dựng nhằm xác định cấu trúc nền đất, tính chất cơ lý của các lớp đất nền, điều kiện nước dưới đất và các tai biến địa chất phục vụ cho các công tác quy hoạch, thiết kế và xử lý nền móng.
2. Tại sao phải khảo sát địa chất?
Khảo sát địa chất công trình cung cấp các thông tin nhằm:
‒ Đánh giá mức độ thích hợp của địa điểm và môi trường đối với các công trình dự kiến xây dựng.
‒ Thiết kế, lựa chọn giải pháp móng cho công trình dự kiến xây dựng một cách hợp lý và tiết kiệm.
‒ Đề xuất biện pháp thi công hữu hiệu nhất, thấy trước và dự đoán được những khó khăn, trở ngại có thể nảy sinh trong thời gian xây dựng.
‒ Xác định các biến đổi của môi trường địa chất do hoạt động kinh tế – công trình của con người, cũng như ảnh hưởng của các biến đổi đó đối với bản thân công trình và công trình lân cận.
‒ Đánh giá mức độ an toàn của các công trình đang tồn tại, thiết kế cải tạo nâng cấp công trình hiện có và nghiên cứu những trường hợp đã xảy ra gây hư hỏng công trình.
3. Các bước thực hiện khảo sát địa chất
Các dạng công tác chính trong khảo sát địa chất công trình bao gồm các công việc: khoan, đào, xuyên tĩnh, xuyên động, địa vật lý, nén tĩnh, nén ngang, cắt cánh….Hoạt động đó được thực hiện theo quy trình khảo sát địa chất một cách bài bản.
Bước 1: Nhà thiết kế hoặc chủ công trình cung cấp các thông tin về diện tích khuôn viên, quy mô, kết cấu, tải trọng công trình, giải pháp móng dự kiến cho bộ phận khảo sát địa chất công trình. Bộ phận khảo sát kết hợp với nhà thiết kế hoặc chủ công trình xác định khối lượng, vị trí và chiều sâu thăm dò.
Bước 2: Các cán bộ khảo sát địa chất tiến hành khoan thăm dò bằng máy khoan chuyên dụng có thể là XY-1 hay HT-150E. Quá trình khoan thăm dò địa chất còn kết hợp lấy mẫu đất đem về phòng thí nghiệm và thí nghiệm xuyên tiêu chuẩn SPT (Standard penetration test) tại hiện trường. Cứ mỗi 2 mét khoan sẽ lấy 1 mẫu đất để thí nghiệm cơ lý, sau đó tiến hành đóng SPT hiện trường.
Bước 3: Tiến hành phân tích mẫu trong phòng thí nghiệm. Mẫu thí nghiệm trong phòng là thí nghiệm 9 chỉ tiêu cơ lý của mẫu đất.
Ngoài ra, với những công trình có quy mô lớn còn phải kết hợp thêm một số thí nghiệm khác như:
+ thí nghiệm nén cố kết,
+ thí nghiệm nén 1 trục nở hông,
+ thí nghiệm nén ba trục không cố kết không thoát nước UU,
+ thí nghiệm nén ba trục cố kết không thoát nước CU,
+ thí nghiệm mẫu nước ăn mòn bê tông, …
Bước 4: Lập báo cáo khảo sát địa kỹ thuật, đề xuất một số vấn đề liên quan. Báo cáo khảo sát địa kỹ thuật được lập theo TCVN 9363: 2012. Cung cấp các số liệu cần thiết cho nhà thiết kế để tính toán, lựa chọn giải pháp móng phù hợp với điều kiện địa chất công trình nhằm bảo đảm ổn định công trình và đạt hiệu quả kinh tế.