Trong ngành xây dựng, cấu kiện đóng vai trò thiết yếu trong việc hình thành các công trình từ nhà xưởng công nghiệp đến các công trình dân dụng. Việc hiểu rõ đặc điểm và phân loại cấu kiện, cùng với các ứng dụng thực tiễn của chúng, giúp nhà thầu đưa ra lựa chọn phù hợp với yêu cầu từng dự án. Điều này không chỉ đảm bảo an toàn mà còn nâng cao tuổi thọ cho công trình. Hãy cùng tìm hiểu khái niệm cấu kiện xây dựng và khám phá các loại cấu kiện phổ biến trong lĩnh vực này qua bài viết sau.
Cấu kiện là gì?
Cấu kiện xây dựng là một thuật ngữ quen thuộc trong ngành xây dựng, dùng để chỉ các bộ phận cơ bản được tách ra từ kết cấu bê tông cốt thép hoặc kết cấu thép của một công trình. Những cấu kiện này đóng vai trò quan trọng trong nhiều hoạt động, từ đo lường, tính toán lực chịu đựng, nội lực và ngoại lực, cho đến việc đánh giá các tác động bên ngoài có thể ảnh hưởng đến độ bền và kết cấu công trình.
Việc tính toán cấu kiện là một khâu thiết yếu, đòi hỏi sự chính xác cao từ nhà thầu và kiến trúc sư. Điều này đảm bảo các liên kết trong công trình luôn vững chắc, ổn định, đáp ứng yêu cầu an toàn và bền vững trong suốt quá trình sử dụng.
Các loại cấu kiện chính trong xây dựng
Trong lĩnh vực xây dựng, các công trình thường được hình thành từ bốn nhóm cấu kiện chính, mỗi nhóm đóng vai trò quan trọng riêng trong việc đảm bảo tính ổn định và bền vững:
- Cấu kiện chịu uốn
Đây là loại cấu kiện phổ biến nhất, thường được ứng dụng trong việc xây dựng các thành phần như dầm, cầu thang và sàn nhà. Các cấu kiện này có khả năng chịu được lực tác động làm cong hoặc uốn, đảm bảo tính linh hoạt cho công trình. - Cấu kiện chịu nén
Loại cấu kiện này thường được sử dụng trong các cột nhà, thanh đà và thân vòm. Chúng chịu lực nén dọc trục (N), giúp chống đỡ các tải trọng từ phía trên xuống. Cấu kiện chịu nén được chia thành hai loại chính: chịu nén trung tâm và chịu nén lệch tâm, phù hợp với từng thiết kế cụ thể. - Cấu kiện chịu kéo
Các cấu kiện chịu kéo thường được ứng dụng trong thanh dàn chịu kéo, thanh căng của vòm chứa chất lỏng, thanh treo, silo, bunke, và ống dẫn áp. Chúng được phân loại thành chịu kéo trung tâm và chịu kéo lệch tâm, giúp đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật khác nhau trong xây dựng. - Cấu kiện chịu xoắn
Đây là loại cấu kiện thường kết hợp với cấu kiện chịu uốn, nhằm tăng cường khả năng chịu lực phức tạp. Chúng được sử dụng trong các cột chịu lực ngang đặt xa trục, dầm liên kết một phía hoặc xà ngang giữ các dầm vuông góc. Trong cấu kiện chịu xoắn, ứng suất kéo và ứng suất nén hình thành ở góc nghiêng 45 độ, đảm bảo sự ổn định cho kết cấu.
Ứng dụng của cấu kiện trong xây dựng
Ứng dụng cấu kiện trong mái công trình
Trong hệ mái của công trình, các cấu kiện chính đảm nhận vai trò chịu lực dọc theo chiều dài mái, đảm bảo độ vững chắc và ổn định.
- Cấu kiện phụ được bố trí giữa các đoạn dốc của mái, liên kết với hệ hoành, tạo nên sự kết nối chặt chẽ trong khung mái.
- Mè là các cấu kiện nhỏ hơn, có nhiệm vụ liên kết với dầm chính, theo thứ tự hoành – dầm chính – mè, nhằm tăng cường độ cứng cáp cho toàn bộ mái công trình.
- Vật liệu lợp mái thường được sử dụng như gạch màn – một loại gạch đất nung phổ biến trong nhà gỗ truyền thống, hoặc ngói vảy rồng – giúp ngăn ngừa dột và giảm tác động nhiệt tại những khu vực có đất sét giàu nhiệt.
Ứng dụng cấu kiện trong nhà gỗ truyền thống
Phần khung của nhà gỗ truyền thống, với trọng tâm là các cột, đóng vai trò chịu lực nén từ dầm hoặc xà xuống sàn, đảm bảo độ bền vững cho căn nhà. Các loại cột phổ biến bao gồm:
- Cột cái: Cột chính nằm ở hai đầu, tạo không gian chính giữa.
- Cột con: Là cột phụ đặt ở đầu nhịp. Số lượng cột con có thể tăng nếu mái nhà dốc hơn.
- Cột mái hiên: Thường xuất hiện trong nhà cổ, các cột này đặt ở hiên trước và sau, giúp nâng đỡ phần mái hiên.
Hệ thống xà hoặc các cấu kiện kết nối các cột lại với nhau, bao gồm:
- Xà đại (xà hạ): Kết nối các cột chính ở đỉnh.
- Xà trên cột con: Liên kết cột phụ ở khung trên.
- Xà dọc: Chạy song song theo chiều dài ngôi nhà, gắn với đỉnh cột chính.
- Xà dưới cột con: Liên kết phần dưới các cột phụ.
- Xà hiên: Kết nối toàn bộ khung hiên.
- Xà đồng: Là phần xà trên đỉnh mái nhà.
Ứng dụng cấu kiện thép trong nhà thép tiền chế
Trong các công trình nhà thép tiền chế, các cấu kiện thép như cột, dầm, kèo, xà gồ… được sử dụng phổ biến nhờ khả năng chịu lực tốt và đáp ứng yêu cầu vượt nhịp lớn. Những đặc điểm này giúp cấu kiện thép trở thành lựa chọn lý tưởng cho các công trình nhà xưởng và nhà công nghiệp hiện đại.
- Trong nhà thép tiền chế, cột và kèo thường được thiết kế dưới dạng chữ H, dạng dàn, hoặc cột tròn. Đối với dầm, thường sử dụng dầm chữ I, H, hộp,…
- Xà gồ thép được sử dụng thường có dạng chữ C, Z,… Ngoài ra, khoảng cách giữa các xà gồ phải đảm bảo từ 1m – 1,5m và phải được liên kết với khung chính để đỡ hệ mái tôn ở phía trên.
- Các cấu kiện thép phụ như giằng trong công trình nhà kết cấu thép đóng vai trò tăng khả năng liên kết và đảm bảo ổn định trong quá trình lắp đặt cấu trúc thép.
TẠI SAO NÊN CHỌN XÂY LẮP HẢI LONG LÀ ĐƠN VỊ SẢN XUẤT – LẮP DỰNG KẾT CẤU THÉP
Với hơn 25 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực sản xuất & lắp dựng Kết cấu thép, Xây lắp Hải Long tự hào là đơn vị uy tín hàng đầu, mang đến cho khách hàng giải pháp xây dựng trọn gói, đáp ứng mọi nhu cầu và yêu cầu.
- Đội ngũ kỹ sư, kiến trúc sư và chuyên gia giàu kinh nghiệm, am hiểu về thiết kế và thi công nhà xưởng nhà kho theo tiêu chuẩn quốc tế.
- Năng lực thi công đa dạng, đáp ứng mọi quy mô và yêu cầu của dự án, từ nhà xưởng đơn giản đến phức tạp.
- Sở hữu hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại, ba nhà máy Kết cấu thép với năng suất đạt gần 50.000 tấn/năm, đảm bảo thi công nhanh chóng, chính xác và an toàn.
- Quy trình thi công chuyên nghiệp, được quản lý chặt chẽ.
Bạn đang cần tìm kiếm một đơn vị sản xuất – lắp dựng kết cấu thép uy tín và chuyên nghiệp? Hãy liên hệ với Xây lắp Hải Long để được tư vấn và báo giá miễn phí:
- CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY LẮP HẢI LONG – THÀNH VIÊN TẬP ĐOÀN TAIYO
- Địa chỉ: Tòa nhà Taiyo, 97 Bạch Đằng, phường Hạ Lý, quận Hồng Bàng, thành phố Hải Phòng, Việt Nam.
- Hotline: 084 6625 888
- Email: info@hailongjsc.vn