BESS – Cầu nối then chốt trong hành trình Việt Nam đạt Net-Zero 2050

Tại COP26 năm 2021, Việt Nam cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. Để hiện thực hóa mục tiêu này, Việt Nam phải đẩy mạnh năng lượng tái tạo như gió, mặt trời và đồng thời phát triển hạ tầng lưu trữ năng lượng. Đây là lúc BESS (Battery Energy Storage System) – hệ thống lưu trữ pin quy mô lớn – trở thành cầu nối quan trọng để cân bằng cung-cầu và giảm phát thải.

BESS là gì và vì sao liên quan đến Net-Zero?

BESS (Battery Energy Storage System) là hệ thống lưu trữ điện bằng pin lithium-ion hoặc các công nghệ pin tiên tiến khác, cho phép tích trữ điện dư từ nguồn năng lượng tái tạo để dùng vào thời điểm phụ tải cao hoặc khi nguồn phát giảm.

Theo IEA (International Energy Agency) Global Energy Storage 2023, các hệ thống BESS toàn cầu sẽ tăng từ ~170 GW năm 2023 lên hơn 1.194 GW vào năm 2030, thể hiện vai trò không thể thiếu trong quá trình chuyển đổi năng lượng.

Xem thêm: Hệ Thống Lưu Trữ Năng Lượng Pin (BESS) Là Gì?

BESS – viết tắt của cụm từ Tiếng Anh Battery Energy Storage System – là một hệ thống lưu trữ năng lượng điên tiên tiến, sử dụng pin sạc của dung lượng lớn để tích trữ điện năng và cung cấp khi cần thiết.

BESS giúp Việt Nam tích hợp sâu năng lượng tái tạo

Ổn định lưới điện khi tỷ trọng gió/mặt trời tăng cao

BESS giúp giảm hiện tượng “cắt giảm công suất” (curtailment) – một vấn đề phổ biến khi năng lượng tái tạo dư thừa.
Theo IRENA Grid Flexibility Report 2022, lắp đặt BESS có thể giảm tới 20–25% lượng điện tái tạo bị cắt giảm tại các quốc gia đang tăng trưởng nhanh về năng lượng tái tạo

Đáp ứng phụ tải đỉnh mà không cần peaker plants

Ở nhiều quốc gia, các nhà máy điện chạy dầu/khí được huy động để đáp ứng phụ tải đỉnh, phát thải cao và kém hiệu quả.
BESS có thể cung cấp công suất tức thời, thay thế dần các “peaker plants” này, giúp giảm phát thải CO₂.

Tăng tính linh hoạt cho hệ thống điện Việt Nam

Đặc biệt quan trọng tại miền Nam và miền Trung.

Vai trò BESS trong giảm phát thải và tiến tới Net-Zero

Giảm CO₂ trực tiếp: BESS không tạo ra điện mới mà tối ưu hóa sử dụng điện sạch, giảm nhu cầu vận hành nhà máy nhiên liệu hóa thạch.
Hỗ trợ cân bằng phụ tải: Cung cấp dịch vụ điều tần (frequency regulation), dự phòng công suất (spinning reserve).
Góp phần giảm đầu tư hạ tầng truyền tải mới: Theo BloombergNEF Energy Storage Market Outlook 2024, BESS có thể giảm 15–20% nhu cầu nâng cấp lưới tại các thị trường có tỷ trọng năng lượng tái tạo cao.

BESS – Nâng cao An ninh Năng lượng Quốc gia

An ninh năng lượng không chỉ là có đủ điện mà còn là nguồn cung ổn định, ít phụ thuộc vào yếu tố bên ngoài.

Ổn định lưới điện: BESS cung cấp công suất dự phòng tức thì khi xảy ra sự cố lưới.
Giảm phụ thuộc nhập khẩu nhiên liệu: Ít phải mua dầu/khí để vận hành nhà máy đỉnh.
Giảm rủi ro mất điện cục bộ: Lưu trữ năng lượng tại chỗ (on-site BESS) cho các khu công nghiệp trọng điểm.

Theo IEA Energy Security Report 2023, các quốc gia có hệ thống lưu trữ năng lượng lớn sẽ ít bị ảnh hưởng hơn trước biến động giá nhiên liệu toàn cầu

BESS & Chuẩn ESG – Nâng cao năng lực cạnh tranh xuất khẩu

Xu hướng thương mại toàn cầu ngày càng nhấn mạnh ESG (Environment – Social – Governance). Các doanh nghiệp Việt Nam muốn xuất khẩu sang EU, Mỹ phải chứng minh giảm dấu chân carbon.

BESS giảm carbon footprint trong sản xuất: Lưu trữ điện từ nguồn tái tạo để vận hành nhà máy.
Đáp ứng tiêu chuẩn xanh chuỗi cung ứng: EU CBAM (Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon) yêu cầu minh bạch phát thải.
Chứng nhận an toàn & quốc tế: UL9540, IEC62933, NFPA855, CSC cho container BESS giúp doanh nghiệp đạt chuẩn quốc tế và dễ dàng xuất khẩu.

Việt Nam có lợi thế phát triển BESS Container

Điểm mạnh của Việt Nam:

Cơ khí & kết cấu thép lâu năm: Các nhà sản xuất như Taiyo Energy có hơn 26 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kết cấu thép
Trạm kiểm định CSC tại nhà máy: Giúp container BESS đạt chuẩn xuất khẩu quốc tế
Vị trí logistics thuận lợi: Gần cảng biển, dễ vận chuyển container sang các thị trường quốc tế

BESS đang trở thành “cầu nối then chốt” trong hành trình Việt Nam đạt Net-Zero 2050: tích hợp năng lượng tái tạo sâu rộng hơn, giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, nâng cao an ninh năng lượng và đáp ứng tiêu chuẩn ESG. Trong bối cảnh đó, phát triển sản xuất container BESS tại Việt Nam vừa là cơ hội vừa là trách nhiệm để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và doanh nghiệp. Các kỹ sư, nhà hoạch định chính sách và doanh nghiệp cần phối hợp để xây dựng khung tiêu chuẩn và lộ trình đầu tư BESS rõ ràng, đưa Việt Nam tiến gần hơn tới mục tiêu phát thải ròng bằng không.